बघू हा सिनेमा ?: शिक्षणाच्या आयचा घो (Shikshanachya aaicha gho)

मंगळवार, मे १८, २०१०

शिक्षणाच्या आयचा घो (Shikshanachya aaicha gho)

मधुकर राणे अत्यंत सामान्य, मुंबईमध्ये एका चाळीत राहणारा मध्यमवर्गीय. याला दोन मुले, श्रीनिवास आणि दुर्गा. श्रीनिवासला क्रिकेटचे भयंकर वेड. त्या वेडापायी त्याला काहीच सुचत नाही. पण फक्त वेड असे म्हणता येणार नाही, तर त्याला क्रिकेट खेळणे खूपच छान जमत असते. जणू काही पुढील पिढीतील सचिन तेंडूलकरच. आईचे छत्र हरवलेली, दुर्गा एक हसरी आणि समजूतदार मुलगी. आता बायको गेल्यामुळे, घरातील काम, मुलांचा सांभाळ, ऑफिसातील काम यात मधुकर राणे खूप बिझी असतो. मुलांची शाळा त्यांचे खर्च, भागवणे याला जरा जड जात असते. त्यामुळे डोक्यावर कर्ज पण झालेले असते. त्यामुळे थोडा वैतागलेला पण असतो.

त्यात मुलाला क्रिकेटचे वेड. त्यामुळे श्रीनिवास अभ्यास करत नाही. मार्क कमी मिळतात. आता मार्क कमी मिळतात त्यामुळे मुलाला सारखे अभ्यास कर असा तगादा लावलेला असतो. हा जरी वैतागलेला, गांजलेला असतो तरीही, विनोद आणि प्रेमळपणा ओतप्रोत भरलेला असतो. त्यात मुलाला क्रिकेट खेळायला बूट हवे म्हणून पुन्हा "मोहमद / इस्माईल" कडून कर्ज घेतो. त्याच्या ऑफिसमधील त्याचा सहकारी त्याला एक युक्ती सुचवतो, कि जर तुझा मुला स्कॉलरशिप परीक्षेत पास झाला तर शाळा सगळा खर्च करेल, तुला तितकीच मदत होईल. हि आयडीया माधव राणेला एकदम पटते व तो मुलाला स्कॉलरशिपला बसवण्याचा आग्रह करतो. त्यासाठी त्याला क्लास लावतो, अभ्यास करायला लावतो, पण श्रीनिवास चे मन कधीच अभ्यासात लागत नाही व त्याचे शाळेत घेतलेल्या स्कॉलरशिपच्या पूर्व चाचणीत चांगलेच दिवे लागतात. या सगळ्याचा परिणाम म्हणून का काय, मधुकर राणे आपल्या मुलाला एका प्रसंगात बॅटने मारतो. या मारण्याच्या झटापटीत श्रीनिवासच्या डोक्याला पलंग लागतो व तो कोमात जातो.

श्रीनिवास कोमात गेल्यावर मधुकर एकदम खडबडून जागा होतो. आपली शिक्षण पद्धती अशी का आहे, त्याचा मुलांवर काय परिमाण होतो याचा विचार करायला लागतो. खरच आपण मुलांना इतके मारून मुटकून अभ्यास करायला लावतो त्याचा आयुष्यात खरच काय उपयोग आहे का याचा मागोवा घ्यायला लागतो. हे सगळे करत असतानाच याला श्रीनिवासला पुन्हा पूर्ववत करण्याची इच्छा असतेच. त्यावर होणारा खर्च, मधुकर राणे उभा करू शकतो का, श्रीनिवासचे पुढे काय होते, आणि खरच मधुकर राणेला मुलाने साधे शिक्षण घेण्यापेक्षा दुसरे काही केलेले आवडते का बघा "शिक्षणाच्या आईचा घो" या सिनेमामध्ये.

सिनेमा चांगला आहे. शिक्षणपद्धती जरा बदलायला हवी असे दाखवण्याचा चांगला प्रयत्न केला आहे. आपल्या शिक्षणपद्धती मध्ये खूप घोटून घोटून शिकवतात, आणि मुलांना स्वताला विचार करायला जागाच ठेवत नाहीत. मोठ झाल्यावर याचा अनुभव जास्त येतो. स्पर्धा हि चांगली कि वाईट हा तर एक खूप मोठा वादाचा मुद्दा होऊ शकतो. पण स्पर्धेमुळे होणारे फायदे फार आहेत असे वाटत नाही मला. त्यापेक्षा स्पर्धेशिवाय शिक्षण पद्धती ठेवली, तर त्याचा जास्त उपयोग होईल. आपण शाळेत जाऊन घोकंपट्टी करतो त्याचा खऱ्या जीवनात काहीच उपयोग होत नाही. शिक्षणपद्धती वर असलेला हा सिनेमा अजून काही नाजूक विषयांना पण हात लावून जातो. चाळीमध्ये राहणारी नलिनी, तिच्याकडे लोकांचा बघण्याचा दृष्टीकोन, नंतर त्यात झालेला बदल हा पण प्रकर्षाने दिसून येतो.

नको बाबा ती भारत जाधवची कॉमेडी असा म्हणण्यातील मी एक आहे. पण तरीही या सिनेमामधून एक चांगला विषय हाताळला गेला आहे असे मी म्हणीन. म्हणजे भारत जाधव आहे त्यामुळे बघू नये असे जर का कोणाला वाटत असेल तर तसे करू नका. तुम्हाला कदाचित हा सिनेमा आवडेल देखील. या सिनेमात बरेच आईवडील स्वताला बघू शकतात. स्पेशाली जे आईवडील आता मुलांना अभ्यासाव्यतिरिक्त काहीच करू देत नाही त्यांना तर हे नक्कीच जाणवेल. सगळ्या कुटुंबाबरोबर बघण्यासारखा हा चित्रपट आहे असे मी नक्कीच म्हणीन.

Madhukar Rane is a clark in government office. A Typical lower middle class Mumbai resident. He has two children Shrinivas and Durga. His wife has passed away. He is very efficiently managing his work and family responsibilities. But finances are in trouble, due to the increasing expenses and small income. Shrinivas is a good cricket player and a passion for the game. Durga is also a matured and happy go lucky girl. She is very responsible as compared to her age.

Srinivas fails in his mid term examination. He always gets distracted thinking of cricket while studying. Madhukar is worried about his sons future and keeps scolding him. Though he is proud of his cricket skills and supports Sribivas. He takes loan from a pawn broker to buy Srinivas cricket shoose. To repay the loan, he helps his collegues to finish their work in return of cash. He also makes and packs incense sticks. His children help him in that. A friend suggests him if Srinivas appears for scholarship examination, he will get free ship in the school and Madhukar will save the money on his fees. Madhukar agrees that is a great idea and announces at home that Srinivas if going to appear for the exam.

It takes lot of convincing to Srinivas's teachres and school principle to accept his application for the examination, the reason being he Srinivas has already failed in the class once and still not showing any signs of progress. Madhukar manages to find a tutor for Srinivas, so that he can study well for the examinations. But Srinivas is still in his own world of cricket. In the preliminary examination, Srinivas fails to score, and scholl teachers refuse to let him go forward. Annoied Madhukar tries to beat Srinivas with cricket bat itself. Trying to avoid his fathers anger, Srinivas fells and gets hurt on head. This puts Srinivas in coma.

The whole scenario in the family changes at this juncture. Madhukar starts to think about the whole episode and then in general the education system. Is really everything taught useful in the life ? Should parents just make children study or should let them develop other skills like sports, music, arts etc ? The more he thinks about it, the more frustrated he is. He is also determined to treat Srinivas well and get him back to his normal life. He already has a huge burden of loan and the treatment needs more and more money. Watch the movie"Shikshanachya Aaicha Gho" to see how he manages the struggle of life, who all help him, who all create problems and if he succeeds in treating Srinivas.

The movie is on the lines of Dombivali Fast. One of the issues of frustration in common man's life and how one gets to a point of fearless lone fight against it. Is the current education system, of making children learn things by heart and not able to express own views and ideas. Is academic competition everything ? And is ability to memorise everything, including useless stuff in the syllabus and able to spit it out in the exam is the only skill ? The movie also handles some delicate issues in human relationships.

The movies is certainly worth watching with family. This is a different movie that you can expect from a Bharat Jadhav movie. His role is good and he has really justified it. Sakshm Kulkarni is good too. This could be an eye opener to parents who concentrate only on their children's academics and do not let them participate in extra curricular activities. I would recommend this to all the parents with school going children.