बघू हा सिनेमा ?: मी सिंधुताई सपकाळ (Mee Sindhutai Sapkal)

मंगळवार, ऑगस्ट ०२, २०११

मी सिंधुताई सपकाळ (Mee Sindhutai Sapkal)

"चिंधी" ही अभिराम साठे या अतिसामान्य शेतकऱ्याची मुलगी. हिला शाळेत जाण्याचा व नवीन गोष्टी शिकण्याचा खूप उत्साह. पण आईचे मत असे कि मुलीला शाळेत घालून, शिकवून काय उपयोग. लग्नाचे वय झाले कि लग्न करावे झाले. शिवाय घरकाम यायला पाहिजे त्यामुळे आई सतत घरात काही न काही काम सांगायची. शिवाय म्हशी चरायला नेणे हि पण "चिंधी" चीच जबाबदारी. बिचारी, म्हशींना चरायला सोडून अर्ध्या सुट्टीनंतर का होईना पण शाळेत दाखल होत असे. मन लावून अभ्यास करीत असे. उशिरा येऊन देखील मुलगी ४ थी पास होते. ४ थी पास झाल्यावर हिच्या आईला खूप घाई होते, कि आता हिचे लग्न करायचे. वडील मनाने आणि विचाराने पुरोगामी असतात, पण बायकोपुढे त्यांचे काही चालत नाही. त्यामुळे ह्या १० वर्षाच्या मुलीचे एका टोणग्याबरोबर लग्न लावून देण्यात येते. सासरी २ दीर, सासू, सासरे व दिरांची मुले अशी बरीच मंडळी असतात. आता शिकणे वगेरे तर दूरच राहते, पण घरात सासूच्या हाताखाली राब राब राबावे लागते. त्यात सासू सारखी नवऱ्याचे काही न काही कान भरतच असते.

या सगळ्या त्रासात देखील चिंधी तिच्या वाचनाचे वेड सोडत नाही. घरात कुठलाही पेपरचा कागद घरी आला कि त्यावर लिहिलेले सगळे वाचून काढायचे असा उपक्रम सुरु करते. बरेच वेळा ती वाचत असताना, सासू बोलते, तेव्हा कागद लपवून ठेवून नंतर वाचायचा असे करून तिचे वाचनाचे वेड पूर्ण करते.

लग्न झाल्यानंतर माहेर तर सुटल्यासारखेच असते. वडील मधून-मधून चिंधीला भेटायला येतात. काही वर्ष्यांनी हिला ३ मुले होतात. यांच्या गावात जंगलात जाऊन शेण गोळा करायचे आणि ते गावातील कंत्राटदाराला द्यायचे. तो कंत्राटदार ते शेण जाऊन विकतो, पण गावातील लोकांना त्याच्या बद्दल काहीच मोबदला मिळत नाही. चिंधीच्या हे कधीच लक्षात येते, पण गावात कोणाचीच हिम्मत नसते याबद्दल बोलण्याची. त्याच दरम्यान चिंधीला चवथ्यांदा दिवस गेलेले असतात. चिंधी या कंत्राटदारा बद्दल मोठ्या वन अधिकाऱ्याकडे तक्रार करते. यामुळे चिंधी बद्दल सगळ्या गावात खूप आदर वाढतो. घरी पण अचानक सासू, आणि जावा तिची एकदम काळजी करायला सुरवात करतात.

पण हे प्रेम काही खूप काळ टिकून राहत नाही. गावातील कंत्राटदार चिंधीच्या नवऱ्याचे कान भरतो कि तुझ्या बायकोच्या पोटातील मुल तुझे नसून माझे आहे. हिचा नवरा इतक्या हलक्या कानाचा असतो कि त्याला ते सगळे खरेच वाटते. आणि नवव्या महिन्यातील गर्भारशीला घराच्या बाहेर काढण्यात येते. कधीहि बाळतीन होणार अश्या स्थितीत असलेली, चिंधी कोठे जाणार? हि बिचारी घरातील गोठ्याचा सहारा घेते. आणि तिथेच तिचे बाळंतपण होते. कोणीच नाही जवळ, स्वताच बाळाची नाळ तोडते. ओळी बाळंतीण घर, गोठा सोडून माहेरी जायला निघते. हातात पैसे नाही, खायला अन्न नाही, हातात तान्हे बाळ, जाऊन जाऊन कुठे जाणार. चिंधी कसे बसे माहेरी पोचते. वडील काही वर्षापूर्वीच गेले असतात, फक्त आईच असते. आई तिला बघून म्हणते कि तू इथून निघून जा, तोंड काळे केल्यावर इथे का आलीस. इतक्या छोटा मुलीला घेऊन कुठे जाऊ असे विचारल्यावर आईचे उत्तर असते कि कुठेही जा, कुठेच नाही जमले तर विहिरीत उडी मार. अशी प्रतिक्रिया आल्यावर चिंधी अगदी हिरमुसली होते. आणि आत्म्यहत्या करायला म्हणून रेल्वेच्या रुळावर जाते. तिथे गेल्यावर तिचे नक्की होते, चिंधीची सिंधू कशी होते हे बघा "मी सिंधुताई सपकाळ" मध्ये.

खरंतर इथे या सिनेमाचे कथानक लिहिणे कठीण आहे कारण एकतर सिंधुताईने जे काही भोगले ते शब्दात लिहिणे कठीण आहे आणि बहूतेक सगळ्यांनीच सिंधुताईच्या तोंडून त्याची गोष्ट ऐकली आहे. पण तरीही कथानक लिहिण्याचा प्रयत्न केला आहे. सिनेमा खूपच छान आहे. सिंधुताई जेव्हा सांगतात त्याच्या जीवनातील प्रसंग, तेव्हाच डोळ्यातून पाणी येते. पण जेव्हा सगळे चित्र पडद्यावर बघितल्यावर तर रडायला येतेच येते. मुख्य म्हणजे मला चिंधीच्या आईची मानसिक व्यवस्था अजूनहि नीटशी समजलेली नाहीये. जेव्हा एकदम १-२ दिवसाचे बाळ घेऊन मुलगी घरी येते, तेव्हा कुठली आई आपल्या मुलीला घरातून हाकलून देऊ शकेल.

सिंधुताई जसे तिच्या नवऱ्याला त्यांच्या आयुष्याला वळण दिल्याचे श्रेय देते, तसेच त्यांच्या आईने हाकलून दिल्यामुळे पण, चिंधीच्या मनात जगण्याची इच्छा निर्माण झाली असावी. सिनेमा फ्लॅशबॅक मध्ये आहे. पण वर्तमान आणि भूतकाळ याचा संगम खूप छान केला आहे. तरुण वयाची चिंधी आणि वयस्कर सिंधुताई, दोघीही खूप छान. सिनेमा सगळ्यांनी बघावा असाच आहे. वाचकांना सिंधुताईच्या तोंडून त्यांच्या कामाची, आणि त्यांच्या आयुष्याची माहिती मिळावी म्हणून इथे त्यांच्या भाषणाची क्लीप इथे देते आहे.

मला आवडलेले या सिनेमातील / सिंधुताईचे लक्षात ठेवण्यासारखे वाक्य. "देवा आम्हाला हसायला शिकव परंतु आम्ही कधी रडलो होतो याचा विसर पडू देऊ नकोस."

तुमच्या प्रतिक्रिया जरूर लिहा.

This is a story of Chindhi, daughter of Abhiram Sathe, a poor farmer from Wardha district of Maharashtra. She is fond of studies and attending the school. But hardly gets a chance to attend it since she has to take care of her buffaloes. Her mother feels that girls should be married off as soon as possible and there is no need of education for them. And for that they need to be good in household chores, so she makes sure Chindhi always has her plate full for chores and does not get a chance to even look towards school. But due to her dedication towards studies, she manages to sneak into the school somehow for few hours. Doing all this she manages to pass fourth grade.

At this stage her mother decides to marry her off. Though her father is not in favor of this he is not able to convince his wife and her mother manages to find a guy much elder to her and marries her. This was at mere age of ten. Her new home has her mother in law, two brother in laws and their families. So there is no way she can continue her studies, but is put to lot of work. Ans still at the end of the day her mother in law will not talk good of her.

Managing all this, Chindhi still continues to read whatever she could lay her hands on. Mostly she could get only the packing newspapers that come with grocery and she will read it all. Her mother in law will cause her trouble even for this ans then she will hide the papers some place and read at leisure when she is able to get a bit of freedom sometime.

The years pass like this, she grows up in age and has three sons. In those days after marriage she hardly gets to meet her parents, only rarely sometime her father will manage to come and see her briefly. She was staying in the buffer area of a wildlife sanctuary, so they can not keep too many cattle. Even the cow dung collected from the forest will have to be deposited with the local contractor and he used to sell it off without paying to the local villagers. Chindhi is angree with this. No one else in the village has guts to talk against the contractor, and finally Chindhi speaks out to the forest officer and the contractor has to take care of the matter. This brings Chindhi respect form all the villagers and even in her own home. Her Mother in law and co systers start taking care of her since she is pregnant for the fourth time.

But this good times are short lived for Chindhi. The contractor manages to cheat Chindhi's husband and convinces him that the baby Chindhi is carrying is not her husbands but of the contractor. Her husband is really a big fool and he is immediately convinced with this. By this time Chindhi is almost 8 monthd pregnant but her husband mercilessly kicks her out of the house. Now she does not have nayone to help but manages to survive and gives birth of her child herself in the cow shade. The only place she could think of was her own home. She knew that her father is no more, but hopes her mother will help her in this tough time. She does not have any cash, no food to eat but manages to reach her mothers home. She is totally disappointed by her mothers attitude. She just tells her to go away after all the bad name she has earned and all the deeds she has done. And on asking where Chindi can go in such a situation, her mother says go anywhere you want and if you can think of nothing else go jump in a well. Chindhi is totally devastated by this attitude and goes on a Railway track and is waiting for a train to come. What happens next to her and her baby ? How Chindhi becomes Sindhu ? You must watch in "Mi Sindhutai Sapkal" .

It is very difficult to explain what Sindhutai has gone though in her life. It is really difficult to express it words, one much watch it and hear it from her. Of cource Sindhutai's story is well known now and most of you must have heard it from her. The movie is really well made, and when she tells her own story, it is touching. Her mother attitude is really crazy, to make her own daughter with less than a week old baby, to drive away when she has come for help.

Sindhutai credits her husband for putting her into this situation and helping her indirectly to become what she is today. may be she should credit her mother too, she was the one who helped her take the challenge of life by driving her away without entertaining her in the house at all. All the three actress who have played Chindhi are really good, and so are most of the actors i the movie. This is also a must watch for all age groups. We have added some clips of Sindhutai here for more information. Do write your comments.